පුරාණ මැද මහා විහාරය - කරදගහමඩ - මීගහකිවුල
ඌව පලාතේ, බදුල්ල දිස්ත්‍රික්කයේ, මීගහකිවුල ප්‍රාදේශිය ලේකම් කොට්ඨාශයේ, කරදගහමඩ නම් ගමේ රමණිය භූමි භාගයක මෙම පුරාණ මැද මහා විහාරය පිහිටා තිබේ.
මීගහකිවුල නගරයේ සිට මහියංගනය දෙසට යාමේදි හමුවන අරාව හන්දියෙන් (16 යේ කණුව) දකුණට ඇති මාර්ගයේ කිලෝමීටර් 2 ක් පමණ ගිය විට මෙම ස්ථානයට ලගා විය හැක.
මෙම විහාරස්ථානයේ පෞරාණිකත්වය ඉස්මතු කර පෙන්වන ප්‍රධානතම සාක්ෂිය වන්නේ මෙම විහාරස්ථාන භූමියේ ඇති සිරි පතුල් ගලයි. දාගැබ්, පිළීම, වන්දනාවට පෙර (දාගැබ් පිළිම සෑදිමට පෙර) බුදු රජාණන් වහන්සේ වෙනුවෙන් සිරි පතුල් ගල් වන්දනාමාන කරනු ලැබුහ. ඒ අතීත සිරිපතුල් ගල් වන්දනා යුගයේ පැවැති පෞරාණික විහාරස්ථානයක් බවට මෙයම සාක්ෂියකී.
මෙම පුරාණ මැද මහා විහාරස්ථානය මහියංගනයේ චෛත්‍යයත්, මුතියංගනයේ චෙචත්‍යයත් ඉදි කරන ලද කාල වකවානුවට සමානත්වයක් පවතින බව ප්‍රකාශ කෙරේ. එසේම මෙම ස්ථානයේ සිට මහියංගනයටත්, මුතියංගනයටත් ඇත්තේ සමාන දුරකී. එමෙන්ම බුදු රජාණන් වහන්සේ මහියංගනයේ සිට බදුල්ල මුතියංගනය පිහිටි ස්ථානයට වැඩම කල (පා ගමනින්) අවස්ථාවේදී, දහවල් දානය සදහා මෙම ස්ථානයේ මදක් නතරව දානය වළදා ගිමන් හැර නැවත බදුල්ල දක්වා වැඩම කල බවටත් විශ්වාසයක් පවතී.
මෙම විහාරස්ථානය ක්‍රිස්තු පුර්ව තුන්වන සියවසේදී ආරම්භවුවක් යැයි මෙම විහාරස්ථානය සතුව ඇති, විහාරස්ථානයේ වැඩවාසය කරන ලද ස්වාමින් වහන්සේ නමක් විසින් ලියන ලද ලිපියක සදහන් වේ. එසේම එහි මෙම විහාරස්ථානයේ වු පැරණි චෛත්‍යය කාවන් තිස්ස රජුගේ ඉදි කිරිමක් බවත් සදහන්ය. එම පැරණි චෛත්‍යය මුදුනේ තිබුණේ යැයි විශ්වාස කරන ඡත්‍රයද දැන විහාරස්ථාන භූමියේ ඇත. දැනට එම පැරණිත චෛත්‍යය තිබු ස්ථානයේ පසු කාලයක ගොඩනගන ලද චෛත්‍යය නිදන් හොරුන් විසින් විනාශ කරන ලදුව, එම චෛත්‍යයේ වු කොත් කැරැල්ල අදත් නාරුපද්‍රතව ඇති අතර එම නිදන් හොරුන් විනාශ කල චෛත්‍යය නැවත ප්‍රතිසංස්කරණය කර අදත් විරාජමානව වැඩ සිටියි.
මෙම චෛත්‍යයට ආසන්නයේ ඇත්තේ විහාරස්ථානය සතුව ඇති පරම් පරාවෙන් පැවත එන පුරාණ බෝධියයි.
මෙම චෛත්‍යරාජයාණන් වහන්සේ හා බෝධින් වහන්සේ ඇති මළුව භූමියේ මැදට වන්නට තැන තැන ගල් කණු සහිත අත්තිවාරම් මතුවී ඇත. මෙම භූමියෙහි බෝධියට ආසන්නයේ, බෝධියේ එක් පසෙක සමන් දේවාලයත්, අනෙක් පස කතරගම් දේවාලයකුත් දක්නට ලැබේ.
පොත් පත්වල සදහන් පුරාණ සමන් දේවාලය පිහිටා තිබුණේ මෙම ස්ථානයේය. එයට මෙහි ඇති ගල් කණු සාක්ෂි දරයි. එසේම www.inforinsrilanka.blogspot.com හි පුරාණ සමන් දේවාලය - මීගහකිවුල යන ලිපිය බලන්න.
එසේම මෙම විහාරස්ථාන භූමියෙහි කළුදිය පෙකුණ නම් සතරැස් ලිදක් පවතින අතර එය පෙර රහතන් වහන්සේලා භාවිතා කල ලිදක් බව පැවසේ. ඒ අසල විශාල කුඹුක් ගසකී. ආදි කාලයේ මෙම කුඹුක් ගස හා කළු දිය පොකුණ ආසන්නයේ, පුරාණ මහියංගන, බදුල්ල-මාගම (තිස්සමහාරාම) මාර්ගය වැටි තිබුණේ යැයි ප්‍රකාශිතයි.
මෙම පුරාණ මහියංගන, බදුල්ල-මාගම (තිස්සමහාරාම) මාර්ගය ආසන්නයේ ඇති විශේෂ බෝධින් වහන්සේ නමක් වැඩ සිටියි. එම බෝධින් වහන්සේ සම්බන්ධයෙන් මෙම විහාරස්ථානයේ ඇති ලිපියක සදහන් කරුණු වල මෙසේ සදහන්ය, දඹදිව සිට වන්දනාවේ පැමිණි එක්තරා බ්‍රහග්මණයෙක් ලංකාවේ වෙහෙර විහාර වන්දනාවේ පැමිණ ඇත්තේ, අනුරාධපුරයේ ශ්‍රී මහා බෝධියෙන් ලබා ගත් ශ්‍රී මහා බෝධි අංකුරයක්ද පාත්‍රයක රෝපණය කර ගෙනයි. එසේ වන්දනාවේ යන අතර වාරයේදි මෙම පුරාණ මහියංගන, බදුල්ල-මාගම (තිස්සමහාරාම) මාර්ගයේ ගමන් ගනිද්දි දහවල් විඩාව සන්සිදවා ගැනීම පිණිස මෙම ස්ථානයේ කළු දිය පොකුණ ආසන්නයේ කුඹුක් ගස සෙවනේ, සුදුසු ස්ථානයක මෙම බෝධින් වහන්සේ තබා තමා බ්‍(රහග්මණයා) විවේක ලබා ගත්තේය. ලබා ගත් විවේකයෙන් පසු නැවත ගමනාරම්භ කිරිම පිණිස පාත්‍රය ගනිද්දි, පාත්‍රය තිබු තැනින් සෙලවීමට පවා අපහසුවිය. එම නිසා බ්‍රහග්මණ තමේ, එම බෝධි අංකුරය එහිම රෝපණය කර වන්දනාවේ පිටත් විය. අදත් එම ජය ශ්‍රීමා බෝධිය, සතුරන්ගේ ආක්‍රමණ, කාලගුණික විපර්යාස, අනිත්‍යයය ආදිය විද දරා ගනිමින් නැවත නැවත දළුලා අදත් විරාජමානව වැඩ සිටියි. බෝධින් වහන්සේ ප්‍රදේශයට අභිමානයකී.
විහාරස්ථානය අවට භූමිය ගැන සොයා බලද්දී ආරක්ෂිත පවුරු, දිය අගල් සහිතවු භූමියක මෙම විහාරස්ථානය සහිත පුරාණ සමන් දේවාලය සහිත භූමිය පිහිටා තිබුණු බව පෙනේ.
එමෙන්ම එක්තරා කාලවකවාණුවක පිංවත්වු කරංජී නම් රහතන් වහන්සේ නමක් මෙහි වැඩ වාසය කල බවත්, මෙම ස්ථානය බොහෝ හාස්කම් සහිත බවත් ප්‍රදේශවාසිහු මා සමග පැවසුහ.
 |
| පැරණි ආවාස ගෙය |
 |
| ධර්ම ශාලාව |
 |
| ඝණ්ඨාර කුළුණ |
 |
| චෛත්‍යය |
 |
| සිරි පතුල් ගලක් |
 |
| චෛත්‍යය |
 |
| පැරණි චෛත්‍යයේ ඡත්‍රය |
 |
| කළු දිය පොකුණ |
 |
| ශ්‍රී මහා බෝධි ශාඛාව |
 |
| ගල් කණු |
 |
| පැරණි බෝධිය |
 |
| සුමන සමන් දේවාලය |
 |
| පැරණි අත්තිවාරම් |
 |
| ගරු කේ. සුමනරතන හිමි |
 |
| පැරණි ගඩොලක් |
 |
| චෛත්‍ය සහ ධර්ම ශාලාව |
.JPG)
.JPG)
.JPG)
.JPG)
